ARRASATEKO SAN JUAN JAIAK. 1912

Beste batzuetan bezala, duela aspaldiko argazki bat ekarri nahi izan dut oraingoan ere herriko jai nagusien inguruan. Datuak ez dira asko, baina nahikoak zaizkigu ideia bat eduki dezagun. Urte hartan jaiak ekainaren 22 – larunbata- 23, 24 eta 25ean ospatu zituzten arrasatearrek.

Bergarako  “Iñarra-Chiqui” korrespontsalari esker dakigu apurtxo bat urte hartako jaien gain. Gure hiri industrialean ariketa antzutzat ematen bide zen eguneko albisteez idaztea eta iruditan finkatzea, eta hemeroteketan ez dira ugaltzen Arrasateri buruzko aipamenak. Dena den, utz dezadan alboan konpontzerik ez duena eta dakusagun zer zioen bergararrak San Juanetako bigarren egunaz, hau da 23an emandakoaz,… izan ere nekatu egin ei zen eta ez zuen gehiago idatzi. Ala, ziurrena, bera bergararra izanik lanera itzuli behar zuen, jairako baimenik gabe. Ehun eta hamar urte eman dira ordudanik.

“Al amanecer la banda del pueblo y tamborileros y gaiteros recorrieron las calles tocando alegres alboradas. A las nueve y media llegó la banda de música de Vergara, a la que se le dispensó un entusiasta recibimiento.

El Ayuntamiento en Corporación, presidido por el alcalde don Esteban Garay y precedido de las dos bandas de música dirigióse a la iglesia donde se celebróse solemne Misa Mayor, cantándose la Pontifical de Perossi. Ofició el virtuoso párroco don José Joaquín Arin, asistiendo de coadjutor el ilustrado presbítero don Francisco Imaz. El sermón a cargo del sabio franciscano P. Saldaña fue elocuentísimo, constituyendo un admirable y concienzudo panegírico del Santo.

Después de la Misa la banda de Vergara obsequiónos con un concierto de música popular, en la Plaza Mayor, que ofrecía deslumbrador aspecto, pues además de las lindas mondragonesas, prestábanle sus atractivos numerosos y elegantes forasteros de Vergara, Arechavaleta, Escoriaza, Oñate etc. Los músicos vergareses fueron objeto de una calurosa ovación al terminar su selecto programa”

Urte hartan Arrasateko Udalak musika banden lehiaketa bat eratu zuen baina oso talde gutxi apuntatu zenez, bertan behera utzi zen norgehiagoketa, eta kale eta bazterrak alaitzeko Bergarako Udal Banda kontratatu zen larunbat eta iganderako, herrikoaren osagarri bezala. Aurreko deskribapenaren ostean korrespontsalak kirol arloari eskaini zion hurrengo tartea:

“Por la tarde llegaron muchos ciclistas, algunos de Bilbao y Vitoria, deseosos de presenciar las fiestas y asistir a la carrera que a las seis había de disputarse. Antes tuvo en el frontón el anunciado partido entre los afamados Chiquito de Azcoitia y Cantabria.

Chiquito de Azcoitia

El partido algo soso al principio resultó competidísimo después, registrándose varias igualadas. Hubo tantos preciosísimos, singularmente el 18, que después de superiormente peloteado, ganó Cantabria de una dejada soberbia. Igualaron también a 21 tantos, siendo a 22 el partido. Calcúlese la tensión nerviosa, máxime cuando habían sido numerosísimas y crecidas las apuestas a favor de uno y otro bando.

Ganó Chiquito de Azcoitia de una soberbia rasa a la izquierda. Mañana jugarán los dos hermanos Chiquitos de Azcoitia contra Sustarra y Baltasar”

Kazetariak, jarraian, txirrindulari lasterketaren gaineko datuak eskaini zituen eta  hari esker dakigu 25 ziklistak hartu zutela parte eta irabazlea Bilboko Bizente Blanco izan zela, ibilbidea 66 minutotan egin zituena. Donostia, Gasteiz, Eibar, eta abarretik heldu ziren Arrasatera 40 kilometrotako lasterketa hartan korritzeko kirolariak. Bitxia iruditu zait Udalak karrerarako jarritako ondoko araua: “El Ayuntamiento se reserva el derecho de suspenderla si la concurrencia de corredores no correspondiese a sus aspiraciones” Sariak 75, 50, 25 eta 15 pezeta ziren lau lehenentzat.

Eguna ez zen hala amaitu, baizik eta “Iñarra-Chiqui”k adierazten zuenez: “Son las diez de la noche y la brillante banda de Vergara deja oír sus alegres notas y los fuegos artificiales de los conocidos pirotécnicos de Elgoibar, Epelde e Hijos, nos encantan con la vistosísima colección de sus fuegos de artificio. Todo se desliza en calma y en medio de la más sana alegría”

Azal dezadan, gutxienez, lau egunetako jai egitaraua nolakoa izan zen.

22. Arratsaldeko 3etan hasi ziren modu ofizialean, kanpai jotze eta txistulari eta dultzaineroen kalejirarekin. Gero Bizente Goikoetxearen Salbea parrokian. Eta amaitutakoan dantzaldia plazan, gaueko 10ak arte.

24.- Goizeko 6etan dianak, eta 10etan txirrindulari lasterketa berri bat, baina kasu honetan Arrasateko kirolarientzat. 11etan zortzikoak, herriko haurrek kantatuta. Eta eguerdian Bergarako Bandaren kontzertua.

Zapaterito de Lequeitio

Arratsaldeko 4etan Chiquito eta Pequeño de Azcoitia, Sustarra eta Baltasaren kontra. Amaitu ondoren, aurreskua plazan eta Bergarako Bandaren dantzaldia. Gaueko 9etan su artifizialak, zezen suzko eta Udaletxearen argitze elektrikoa. Dantzaldia 11ak arte.

25.-  Goizeko 6etan dianak. 11etan haur jaia plazan. Arratsaldeko 4etan hirugarren pilota partidua: “el coloso Zapaterito de Lequeitio contra Fernández mayor, de Azpeitia, y Chiquito de Eibar, con la derecha” 

Eta ondoren, neskatilentzat diaboloko txapelketa. Gaueko 9etan su artifizialak eta 11ak arte dantzaldia.

Amaitzeko diodan, Udal Memoriak azaltzen duenez, San Juanetako jai guztien kostua  2.187´55 pezeta izan zela,  Udal Aurrekontu osoaren %1´73 adierazten zuena. 2019an – pandemia dela eta azken urte alderagarria jaiei dagokienez- jaietarako gastuak 151.974 euro izan ziren, osoaren % 0´45. Biztanle bakoitzeko, 1912an (4.706 biztanle) 0´5 pezeta inguru zen eta oraingoa (22.000 biztanle) 7 euro inguru da.

Argazkiak: Mendia bilduma, Bergarako Udal Artxiboa, Indalezio Ojanguren

BESTE URTE BATZUETAKO SAN JUAN  JAIAK

SAN JUAN JAIAK 1885

https://txemax3.blogspot.com/2022/06/san-juan-jaiak-1885ean.html

1970eko DANBORRADA BIDEOA

https://txemax3.blogspot.com/2012/06/arrasateko-danborrada-bideoa-1970.html