.jpg)
Otsaila izenaren
etimologia otso hitzetik etor daitekeela
diote gaiari buruz dakitenek. Bada esaera zahar bat ere, negu eramangarria denean
“Otsoak ez du negua jango” dioena, lehenago edo geroago hotzak eta berak
dakartzan kalteak agertuko direla gogoratu nahi izango balu bezala. Oraintsu izan ditugun elurteak esaera horrekin muga genitzake. Eta ziurrenik, aramaixoarrek horrelako zerbait
oroitu zuten 1830eko otsailean ere, egundoko elur jasa izan baitzen ibarrean,
biztanleen artean beldurrak toki hartuz.
Elur ekaitzak
sekulako neurriak izan bide zituen eta Udalak bere ahuleziatik erabaki behar
izan zuen herritarrengana nolabaiteko babes eta laguntza eramateko. Horrela,
otsailaren 25ean, Frantzisko Antonio Ruiz de Mazmela alkatearen agindupean
udal-justiziako arduradunek bilera egin zuten. Begira nola hasten zen bilerako
akta:
“Los señores constituyentes manifestaron la triste
situación en que se había visto y se hallaba aún en el dia el valle a
consecuencia de las nebascadas tan
extraordinarias, por las cuales un número grande de habitantes habían quedado
en grave situación..”
“Nebascada” hitza
erabiltzen du Frantzisko Maria de Zuazu idazkariak. Bideak itxita zeuden eta
ezin zen baserrietara iritsi. Bestalde, eraikinek kalteak pairatu zituzten eta
hotzak arriskutan jartzen zituen baserritarren biziak.
“…que en tales circunstancias no pudiendo mirar con indiferencia la suerte
desgraciada de los habitantes en temporal tan extraordinario, y sin embargo de
hallarse absolutamente sin fondos algunos…”
Aramaioko Udala
defizitean zegoen. Frantziarren kontrako gerran pilatutako zorrak artean
ordaindu gabe zituen eta Arabako Diputazioak estu lotzen zituen aramaioar
sakelak, ahalik eta diru gehien atera nahian. Gauzak ez zeuden bat ere goxo.
Hala ere:
“… para hacer frente a las precisas urgencias que
requiere el caso, no teniendo caudal ni arbitrio alguno el Santo Hospital de
este valle, y no queriendo por ahora recurrir a exacciones violentas a los
pudientes, se acuerda se exija el arbitrio de dos reales en azumbre de vino
clarete hasta fin de febrero, destinando exclusivamente su producto al
socorro de los infelices necesitados para lograr el loable objeto de que no
perezcan por falta de subsistencia, y mediante a que el arbitrio acordado no
puede producir para atender en el momento las necesidades que son indispensables
y remediarlas, se admitió la oferta del Regidor Preheminente (1) de hacer los
adelantos necesarios, autorizándose al mismo para hacer los socorros según le
dicte su prudencia, esperando no llegara el caso de perecer persona algua por
falta de subsistenca precisa y dando cuenta a esta junta si el temporal
siguiese en su crueldad, para resolver lo conveniente y todo ello bajo la
reserva de dar cuenta al valle en la primera reunion general”
Gure historia
hurbilak behin eta berriz erakusten digun bezala, gehien ahal zutenei eskatu
edo exijitu beharrean, txurruteroen ahalmenean utzi zen orduan ere
kaltetuentzako laguntza. Bestalde, bilera 25ean egiten ari zela kontuan izanda,
ez dirudi diru asko egingo zenik otsailaren amaiera bitartean.
Alkateak bileran
adierazi zuenez, auzoetako egoera oso larria zen eta ezinbestekoa zuten baimena
ematea teilatuen konponketari ekiteko, udal sindikoaren aldez aurreko
inspekzioa burutu aitzin, udal arauak markatzen zuen bezala.
(1) Urte hartan
Julian Domingo Etxebarria zen karguan zegoena.
Argazkiak:
a) http://www.flickr.com/photos/54989697@N02/6807930969/
