XIX-XX. etako HEZIKETA ESKAINTZA, ARRASATEN (2tik bigarrena)

BIATORISTAK. SAN JOSE IKASTETXEA

Biatoristen logoa

Biatoristak 1938an heldu ziren Arrasatera. Frantziar uhineko beste kongregazio bat bezala, Querbes Aitaren jarraitzaileek Arrasateko hezkuntza oinarrian ipini zuten euren oina. Baina gatozen etapaka: Arrasatera heldu aurretik Eskoriatzan ireki zuten komentu bat, 1921ean, ordenako juniorren prestakuntzarako.

Ikasle talde bat, XX.eko berrogeietan

Gerra garaian, 1937an, Ricardo Oreja Union Cerrajerako presidentearen eskaintza jaso zuten Eskoriatzako fraideek Arrasaten ikastetxe bat irekitzeko. Baita onartu ere eta 1938rako Arrasateko Bolibar ikastetxea eskuratzen dute, ordudanik San Jose bezala ezagutuko dena. Urtebete bat geroago oinarrizko hezkuntzako lau ikasgela eta batxilergoko bi martxan daude.

Handik aurrera, biatoristen ikastetxea izango da Arrasateko zentrorik handien eta eraginkorrena ikasle kopuruari begira eta heziketa kalitateari dagokionez. Nahiz eta irakasleriaren maila, dena esan behar da, sekula ez zuen lortu beste kongregazio batzuen maila. Fraide haien artean nabarmena zen  unibertsitatetik igarotakoen kopuru txikia, eta hori islatu egiten zen irakaskintzaren kalitatean. Zegoena genuen eta dena ez zen, beti, txalotzekoa.

Horregatik, zaila zen oskol itxi hartatik aldentzea: arrasatear gizartean eragin positibo eta aurrerakoia lortuko bazen derrigorrezkoa zuten biatoristek euren "task force" aldatzea, lizentziatuak sartuz.

Kanpo irakasle ez fraideak, alde batetik, eta fraide hobeto prestatuak bestetik: horrela 1960ko muga igaro zen. 

Clemente Lopez-Cano, 1960an

Ikastetxe hartatik gogoz eta ideia argiz heldu zitzaion Arrasateko mutilei prestakuntza profesionala ez zen beste batera - unibertsitatera- salto egiten laguntzeko erronkari. Zalantza gabe, garai hartako tokiko teknizismoaren hegalpean humanitateen hedapena atzeratu egin zen gure artean, eta 1965era arte ez zen egiazko demokratizazioa burutu, oinarrizko hezkuntza sistemaren osotasunari dagokionez.

Diodan moduan, 1965ean batxiler osoko lehen promozioa kaleratu zen. Azkenik, Arrasatek esan zezakeen unibertsitatearen bidea ongarrituta zegoela. Heziketa bideen espektroak modalitate guztiak hartzen zituen.

Irakasle goi tituludunik ezean, biatoristek aldapaz gora joan behar izan zuten hasierako etapa batean, eta beraiekin, jakina, baita ikasleak ere. 1960an jar genezake inflexio puntua irakasleriaren hobekuntza argiaren bidez  eta ikastetxeari  ”LEGALMENTE RECONOCIDO” titulua 1962an heldu zitzaion.

Ordudanik azterketak ikastetxean bertan egingo ziren, errebalidakoak ezik,

Ikastetxe zaharreko jolaslekua

1948rako, Arrasaten 230 ikasle ari ziren ikastetxe nagusian. 1962an, berriz, 575. Oso kopuru handia zen eta kongregazioak beste eraikin berri baterako lehen urratsak eman zituen: Mendia Lorategiak erosi zituen, ikastetxe berria jasotzeko.

Ikastetxe berria, 1966ean inauguratu zen

Gauza asko gertatu da 1938ko martxoaren 3 urrun hartatik ikastetxearen inguruan. Besteak beste, biatoristen euren desagerpena gure herritik. Heziketa premia batzuei erantzun asmoz etorri ziren bezala, hezkuntza sistemaren dinamikak eta gizartearen bilakaera etengabeak eraman zituen Arrasatetik.

Herriko hezkuntza-eskaintzako zutabe garrantzitsuak izan ziren biatoristak  XX. mendean. Eta euren funtzioa bete zuten. Milaka haur eta gazte igaro ginen ikastetxeko geletatik. Onerako eta txarrerako bertan oinarritu genuen gure prestakuntzaren arlorik zabalena arrasatear gizakume askok. Eta bakoitzaren baitan gordetzen dira denetariko oroitzapenak, goxo eta mingotsak. 

 Argazkiak: JMVM

LEHEN ZATIA:

https://txemax3.blogspot.com.es/2017/04/heziketa-eskaintza-arrasaten-xix-eta.html

GEHIAGO BIATORISTEN GAIN

http://txemax3.blogspot.com.es/2013/10/biatoristak-arrasaten-75-urte.html

PATRI EGIDAZU "PATRI", KOPAKO FINALISTA ARRASATEARRA

Patri, Mondran. 1938.

Aurtengo futbol Kopako finalera arrasatear bat baino gehiago hurbilduko da Madrilera maiatzaren 27an. Gauza bera gertatu zen 1951ko egun berdin bertsuan. Orduan futbol zelaian Arrasateko futbolista batek jokatzen zuen: Patri Egidazu Altuna “Patri”, Donostiako Real Sociedadekin. Datua ez da agertzen herriko futbolaren historiako idazkietan.

Patri da historiako Kopako finaletan aritu den lehen arrasatearra. (1) Eta zalantzarik gabe,herritik ateratako futbolistarik dirdiratsuenetakoa dugu, Arregi, Kortabarria, Aranbarri, Sagasta, Lopez Rekarte anaiak, beste banaka batzuekin batera.

Patriren azken partidua Mondrarekin, 1940.

Eskuinekoa Patri, Atotxan, 1941-04-13

Arrasaten jaio zen, 1919ko azaroaren 8an. Mondragón Club de Futbolean ekin zion futbolari, hamasei urterekin.  1939-40denboraldia denboraldian soldadutza egin zuen Bilbon eta Athletic-en filiala zen Bilbao Club-en jokatu zuen Patrik. Gertatu zen denboraldiaren erdialdean Mondra-ko erdilaria gaixotu egin zela eta Jose Mari Uranga orduko presidenteak Athleticeko lehendakari ordearekin negoziatu zuen Patri berriz ere Mondra-ra itzultzea. 

Eta hala izan zen: denboraldiaren amaierara arte Patrik ostera jokatu ahal izan zuen bere jaioterriko taldearekin. Urangak, eskerronekoa bera, planteatu zion Athleticeko agintariari, nahi izanez gero nolabaiteko lehentasuna edukitzea etorkizunean jokalari arrasatearraren gain, baina ezetza eman zioten, Urangak berak bere idazki argitaragabeetan gogoratzen zuen moduan:”Este chico es un jugador muy bueno para equipos de la categoría del vuestro; pero es lento y no llegará a interesar” 

Athleticekoa okertu egin zen, urte hartan bertan Real Sociedadek fitxatu baitzuen 1940-41 denboraldirako.  Bigarren mailan jokatzen zuen orduan Realak. Realarekin lehen partidua 1940ko irailaren 29an jokatu zuen, Avilesinaren kontra Atotxan, eta 3-2 irabazi zuten donostiarrek. Denboraldi haren amaieran lehen mailara igo zen, azken partidua Castelloni 7-1 irabazi ondoren. Aipa dezadan, ekipo hartan ordezko atezaina Aretxabaletako “Sebitas” ari zela.

Realaren elastikoarekin

Espainiako gerra ondoko kirol mundua ez zen, jakina, gaurregunekoa. Ekonomia egoera oso latza zen eta jokalarien fitxaketa baldintzatua zegoen aurrekontu murritzengatik. Bestalde ez da ahaztu behar Europa bete-betea zegoela II Gerra Mundialean. Lehen mailarako igoeraren berri ematen zuen egunkariaren portadan irakurtzen zen: “Las tropas del Reich ocupan Belgrado" Hamar urtez aritu zen Patri txuri-urdinekin, haietako sei lehen mailan eta lau bigarrenean.

Arrasateko jokalariak errendimendu ikaragarri ona eman zion Realari Donostian aritu zen urte

Patri, goian 2.ezker; Arregi makurtuta, 2. eskuin.

guztietan. Aipa daiteke, 1947an hiru arrasatear aritu zirela batera: Patri Egidazu, Luis Heriz eta Angel Arregi. Heriz Valladolidera igaro zen Realetik eta Arregi, Sevillatik zehar, Jaenera iritsi zen.

  Oso maila altua eman zuen Donostiako ekipoan Patrik eta ibilbide hartako punturik gorenena aipatu 1951ko finalean bizi izan zuen, Txamartinen, Barcelonaren kontra. Astebete lehenago, finalaurrekoan, eta iragarpen guztiak hankaz gora jarriz, Real Madrid bera kanporatu zuen Real Sociedadek Espainiako hiriburuan, donostiarrek Atotxan 1-0 eta Txamartinen 0-2 irabazi ondoren. Patrik egundoko partidua jokatu bide zuen finalaurrekoaren egun hartan madrildarren zelaian. Kronikek zioten:  “ordenador colosal de la defensa y sólido puntal de ella” 

Finalean, ordea, gauzak ez ziren hain ondo joan donostiarrentzat eta Realak 3-0 galdu zuen partidua. Alineazioak honako hauek izan ziren:
Real Sociedad: Eizagirre; Suarez; Murillo, Patri, Markuleta; Ontoria, Perez; Epi, Barinaga, Caeiro eta Alsua. Entrenatzailea: Benito Díaz.

Barcelona: Ramallets, Calvet, Biosca, Segarra, Gonzalvo III, Martin, Seguer, Kubala, Cesar, Aldecoa, Nicolau. Entrenatzailea: Samitier. 

Patri, 1951ko finalean

Patrik beste denboraldi bat gehiago egin zuen Realean,

 oso egoera onean, ondoko kronikak darakuskigun bezala:

“Patri, el excelente medio de otros tiempos, y no menos excelente defensa de hoy día, volvió por sus fueros de medio cuando la ocasión lo requirió. Cuando fue preciso defendió de forma singular la meta primero de Eizaguirre y luego de Bagur” (DV. 1952-05-06, Valladoliden jokatutako partiduaren kronika)

Baina urte haren amaieran Patrik  ahuntzen esnea edateagatik Maltako sukarrak jo zuen eta Real Sociedadek ez zion berritu hitzarmena. Patrik futbola uztea pentsatu zuen baina, hara non, hirugarren mailan ari zen Mondraren eskaintza jaso zuen eta Iturripera itzuli zen. Horrela, 1952ko urriaren 8an iragartzen zen fitxaketa, eta lau egun geroago debutatzen zen Bilbon Indautxuren kontra, eta Iturripeko lehen partidua urriaren 19an izan zen. Lau partidu bakarrik egin zituen bere jaioterriko ekipoarekin, azkena justu hilabete geroago, azaroaren 18an. Arrazoia, Frantziako ligan jokatzeko fitzatu zutela. 

Frantziako Stade Rennais taldera joan zen, eta lehen partidua 1952ko azaroaren 30ean jokatu zuen, defentsa lanetan. Ekipo haren entrenatzailea Salvador Artigas zen, Errealeko Patriren kide ohia, eta hark eraman zuen. Titularra ohiko ekipoan, 22 partidu jokatu zuen Frantziako 2 ligan. denboraldi haren amaieran futbola betiko uztea erabaki zuen. 

Patri Egidazu Debara erretiratu zen bizitzera. Itziar Elosuarekin ezkondu zen eta 1999ko ekainaren 9an hil zen, 79 urte zituela.

Oharra: Goiko argazkiko Mondragón Club de Futbol taldea. Beasaingo Elzo futbolistaren omenaldian: Sologaistoa "Laso", Patri, Azkargorta "Monti", J.M.Aranburu, D.Aranburu, Salgado, Benito; makurtuta: Ugarte (botikina), Castor, Putxulu, Aranbarri "Baranda", Zeziaga "Divino I" eta Esteban Pagoaga (partidu hartan linier bezala aritu zena)

Patri, Sologaistoa, Aranbarri. Mondraren hiru jokalari historiko

 

(1) Bestea Luis Mari Lopez Rekarte da.

Argazkiak: JMVM, Karmen Uranga (Arregi agertzen dena)

 

ARRASATEKO FUTBOLARI BURUZ GEHIAGO EZAGUTZEKO - PARA CONOCER MÁS SOBRE EL FUTBOL DE MONDRAGÓN

FUTBOLA ARRASATEN. ISTORIOAK

https://txemax3.blogspot.com/2022/01/futbola-arrasaten-istorioak.html