uztaila 02, 2014

KARLISTAK ARAMAION, 1837an

Lehen karlistadak (1833-40) gogor jo zuen Aramaion eta bere ondorioak sakon nabaritu ahal izan ziren ibarrean. Alde bateko eta besteko armadak liskar odoltsu jarraikietan sartzen ziren eta herriak pairatzen zuen ondorioa. Gora behera askoko aroa izan zen eta Aramaioko udalak denetariko presio eta aldaketak bizi behar izan zituen, orain liberala - Isabel II erreginaren aldekoekin- bihar karlista - Carlos V hautagaiarekin zeudenekin- izatera pasatuz. 

Verasteguik sinatutako dokumentua
Dokumentu bat dakart gaur hona, 1837ko apirilekoa. Ibiltzeko babesa zen, Aramaion karlistak nagusi izan ziren unekoa, eta bitxikeria bezala azaldu gura izan dut. Idazkia Aramaion bertan dago sinatua, nork eta Valentin Verastegui Arabako karlisten buruak.
Dokumentuan Verasteguik babesa ziurtatzen dio Gervasio Saenz de Sampedrori Nafarroara igaro ahal izateko. Arabako Zalditeriako Eskuadroiko kadetea zen Gervasio eta ziurrenik misio sekreturen batek eramango zuen nafar lurretara. 
 
Valentin Verastegui
Gervasio kadetea Guardian jaioa zen, 1816an, eta Casimiro Saenz de Sampedroren semea genuen. Azken hau eta Valentin Verastegui izan ziren 1833an Arabako karlisten buruzagitza eskuratu zutenak, Fernando VII hil ondoren. Biak armada absolutistan ibilita gero – 1830ean Mina jeneralaren inbasio liberala zanpatu zuten- Isabel IIaren kontra eta karlisten aldera egin zuten.

Valentin Verastegui gasteiztarra zen (1789) Prudencio Maria Verastegi zientzia gizon eta Diputatu Nagusi izandakoaren semea.  Legeak ikasi zituen Zaragozan. Napoleonen kontrako gerran aritu zen eta 1826an Arabako Diputatu Nagusia hautatu zuten. 1833ko urriaren 7an Arabako milizien buru nagusi izendatu zuen bere burua. Gasteizera sartu zen eta Don Carlos V aldarrikatu zuen errege, foruei zin eginez. Diputazioa baliogabetu zuen, Gobernuko Batzorde Nagusia sortu zuen eta bera lehendakari jarri zen. 

Lehen karlistadako egokiera hartan Arabako buru bezala aritu ondoren, 1838ko ekainean, Urizaharreko batailan, karlistak garaituak izan ziren eta ondorioz Verasteguik alde egin behar izan zuen.

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina