otsaila 27, 2013

ELURTE HANDIA ARAMAION, 1830ean



Otsaila izenaren etimologia  otso hitzetik etor daitekeela diote gaiari buruz dakitenek. Bada esaera zahar bat ere, negu eramangarria denean “Otsoak ez du negua jango” dioena, lehenago edo geroago hotzak eta berak dakartzan kalteak agertuko direla gogoratu nahi izango balu bezala. Oraintsu izan ditugun elurteak esaera horrekin muga genitzake. Eta ziurrenik, aramaixoarrek horrelako zerbait oroitu zuten 1830eko otsailean ere, egundoko elur jasa izan baitzen ibarrean, biztanleen artean beldurrak toki hartuz.

Elur ekaitzak sekulako neurriak izan bide zituen eta Udalak bere ahuleziatik erabaki behar izan zuen herritarrengana nolabaiteko babes eta laguntza eramateko. Horrela, otsailaren 25ean, Frantzisko Antonio Ruiz de Mazmela alkatearen agindupean udal-justiziako arduradunek bilera egin zuten. Begira nola hasten zen bilerako akta:

 
“Los señores constituyentes manifestaron la triste situación en que se había visto y se hallaba aún en el dia el valle a consecuencia de las nebascadas tan extraordinarias, por las cuales un número grande de habitantes habían quedado en grave situación..”
 
“Nebascada” hitza erabiltzen du Frantzisko Maria de Zuazu idazkariak. Bideak itxita zeuden eta ezin zen baserrietara iritsi. Bestalde, eraikinek kalteak pairatu zituzten eta hotzak arriskutan jartzen zituen baserritarren biziak.
 
“…que en tales circunstancias  no pudiendo mirar con indiferencia la suerte desgraciada de los habitantes en temporal tan extraordinario, y sin embargo de hallarse absolutamente sin fondos algunos…”
 
Aramaioko Udala defizitean zegoen. Frantziarren kontrako gerran pilatutako zorrak artean ordaindu gabe zituen eta Arabako Diputazioak estu lotzen zituen aramaioar sakelak, ahalik eta diru gehien atera nahian. Gauzak ez zeuden bat ere goxo. Hala ere:
 
“… para hacer frente a las precisas urgencias que requiere el caso, no teniendo caudal ni arbitrio alguno el Santo Hospital de este valle, y no queriendo por ahora recurrir a exacciones violentas a los pudientes, se acuerda se exija el arbitrio de dos reales en azumbre de vino clarete hasta fin de febrero, destinando exclusivamente su producto al socorro de los infelices necesitados para lograr el loable objeto de que no perezcan por falta de subsistencia, y mediante a que el arbitrio acordado no puede producir para atender en el momento las necesidades que son indispensables y remediarlas, se admitió la oferta del Regidor Preheminente (1) de hacer los adelantos necesarios, autorizándose al mismo para hacer los socorros según le dicte su prudencia, esperando no llegara el caso de perecer persona algua por falta de subsistenca precisa y dando cuenta a esta junta si el temporal siguiese en su crueldad, para resolver lo conveniente y todo ello bajo la reserva de dar cuenta al valle en la primera reunion general”
 
Gure historia hurbilak behin eta berriz erakusten digun bezala, gehien ahal zutenei eskatu edo exijitu beharrean, txurruteroen ahalmenean utzi zen orduan ere kaltetuentzako laguntza. Bestalde, bilera 25ean egiten ari zela kontuan izanda, ez dirudi diru asko egingo zenik otsailaren amaiera bitartean.
 
Alkateak bileran adierazi zuenez, auzoetako egoera oso larria zen eta ezinbestekoa zuten baimena ematea teilatuen konponketari ekiteko, udal sindikoaren aldez aurreko inspekzioa burutu aitzin, udal arauak markatzen zuen bezala. 
 
(1) Urte hartan Julian Domingo Etxebarria zen karguan zegoena.


Argazkiak:

b) http://www.flickr.com/photos/54989697@N02/8499164383/


 

 

 

otsaila 20, 2013

PABLO URANGA PINTOREAREN BI MARGO LAN


Txoko honetan iaz argitaratu nuen idazki batean Arrasateko Karrikiriren sendiaren nondik norako batzuk aurkeztu nituen, batez ere abizenaren eta 160 urtez zabalik egon den dendaren inguruan.



Gaur Euskonews aldizkarian Karrikiri sendia dakart berriz ere azalera, oraingoan Pablo Uranga pintorearekin erlazionatutako albiste batekin. Izan ere, karrikiritarrek edo Urangak dioen moduan “los resustas” oso harreman onak izan zituzten Gasteizko artistarekin eta honek pare bat lekukotasun artistiko utzi zizkien XIX. mende amaieran, Arrasaten egiten zituen egonaldietan.


Margo lan horiek ez ditut Pablo Urangaren katalogoan ikusi eta interesgarria iruditu zait ezagutaraztea, lan horien berri izan dezagun. Bihoakio nire eskerrona Roberto Aranzabal Resustaren sendiari.



Artikulua Euskonews agerkarian irakur daiteke:




  
===============..==============

Pablo Uranga-Arrasate  erlazioari buruz gehiago jakin nahi duenak jo beza:



Karrikiri sendiari buruzko gehiago:
http://txemax3.blogspot.com.es/2012/11/karrikiri-denda-sei-belaunaldi-lanean.html