SALESANDARRAK

Liburuaren aurrealdea

Oso liburu polita iritsi zait eskuetara duela gutxi. Liburu formatuko testu argitaragabea da, tirada murritzekoa, baina sekulako aberastasuna gordetzen duena. “Salesandarrak” du titulua eta Aramaioko “Salesan” baserriko sendiari dago eskainia. Nork eta, sagako kide langile burutsua den Antonio Unzueta fraide karmeldarrak, alegia. Zorionak eta eskerrik asko, Antonio! Zuk bakarrik dakizu zenbat ordu –goxo, seguru baietz!- eman dizkizun liburuaren prestaketak. Merezi izan duela garbi dago. Behintzat, irakurri dudanak gure herriko historia txikiaren bidexketatik gora egitea lagundu dit, eta gainera modu atseginean.

Julian Unzueta, Salesango oraingo ugazaba

Baserriaren historiak XIV. mendera arte eramaten gaitu, eta hori ez da normalean edozeinek esan dezakeena. Are gutxiago, etxeak ez badu bere kideen artean historiaz interesatua izan den inor. Aramaion, zorionez, badira euren iraganari dokumentuen bitartez eutsi dioten baserriak eta horietakoa da Salesan.

XVI. mendeko Domingo Vergara Salezan  eta eguneko Julian Unzueta Etxebarriaren artean “Salesan” baserriko ugazabak gogor aritu izan dira aziendari eusten ez ezik zabaltzen eta sendotzen ere. Ez dakit horregatik izan ote den Antoniok idazkirako hautatutako titulua, ezen “salesandarrak” dira istorioaren protagonista zuzen eta nagusiak. Azpimarratu behar da, Aramaioko historian neurriz nabarmentzen diren kide ugari eman dituela Salesan baserriak eta horiexena da egunera arteko mugarri historikoen meritua.

Aramaioko biztanleek badute liburu honekin non bilatu, mendetan gora joanda erruz ageri diren zehazkizun interesgarriak. Zutabe honi dagokion neurrian, ahaleginak egingo ditut azpimarragarrienak  aletzen eta ezagutarazten.